โนแลนเป็นผู้กำกับประเภทบิ๊กเนม คือไม่ใช่สายรางวัล แต่เป็นสายตลาด ทำหนังแล้วคนดูชอบ หนังทำรายได้สูง ประมาณชื่อของสปิลเบิร์กในสมัยก่อน




หนังอาจจะแป๊ก รายได้น่าจะน้อยกว่านี้ คือชื่อของโนแลนมันมีผลแน่ๆ รวมถึงคะแนนรีวิวหลายๆเจ้าด้วย คำว่า "ติ่งโนแลน" มันไม่ได้เกิดขึ้นมาลอยๆ มันถึงมีดราม่า "อวยหนัง" "รับตังค์ค่ายหนังมาอวย"

อวยไม่อวย? ชวนเพจวิจารณ์หนังคุย “เราจะแยกออกได้ยังไงระหว่างรีวิวอวยกับรีวิวทั่วๆ ไป?” [Link]

แต่อันนี้ต้องเข้าใจก่อนว่าไอ้ที่เพจหนัง+นักรีวิวหลายเจ้าทำกัน ไอ้ประเภทชอบ-ไม่ชอบ แล้วให้คะแนน ให้ดาว บางสำนักไม่ถือว่าเป็นการวิจารณ์เพราะใช้ความรู้สึกส่วนตัว ใช้อคติมาตัดสิน แต่บางสำนักก็นับว่าเป็นการวิจารณ์ แต่เป็นการวิจารณ์แบบขั้นต่ำสุด คือเป็นแค่ปริทัศน์รีวิว ใครๆก็ทำได้ แค่ดูแล้วมาแสดงความคิดเห็น บอกความรู้สึกส่วนตัวว่าชอบไม่ชอบ ถึงจะให้เหตุผลประกอบแต่ก็ไม่มีหลักการอะไร เพราะเต็มไปด้วยอคติของคนรีวิวชอบไม่ชอบ (การวิจารณ์แบบจริงๆ จะใช้ทฤษฎีไหนก็ได้ แต่ต้องอธิบายได้ว่าดีไม่ดียังไง ต้องมีเหตุผลที่ดี ที่น่าเชื่อถือรองรับ) คนก็เลยไม่เชื่อกัน เพราะต่างคนก็ใช้ความรู้สึกมาตัดสิน มันเลยเกิดดราม่า ถึงบอกไงพวกนักรีวิวที่ชอบกดไลค์คนที่เห็นด้วยกับตัวเองนี่แย่มาก

(วิจารณ์ห่าอะไร ต้องบอกก่อนว่าเป็นความคิดเห็นส่วนตัว หรือบางเจ้าก็บอกเลยว่าเป็นติ่ง เป็นแอนตี้ อย่างบางคนเกลียดหนังฮีโร่อีกค่าย หรือชอบอีกค่าย แต่สะเออะมาวิจารณ์ มันเลยเละไง)



แต่การตีคุณค่าของงานศิลป์มันก็สามารถทำได้ครับ แต่ต้องมีหลักการ มีเหตุผลที่อธิบายได้ ไม่งั้นคณะกรรมการคงไม่สามารถให้รางวัลกับหนังเรื่องไหนได้ ดังนั้นถ้าตัดป้ายโนแลนออก หนังมันก็มีคุณค่าเหมือนเดิมแหละครับ หนังดีมันก็คือหนังดี แย่ก็คือแย่ ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับว่าใช้หลักเกณฑ์แบบไหนอีก

ส่วน Dunkirk นี่จะมองว่าติดป้ายโนแลนแล้วผิดหวัง หรือทำให้คิดว่าหนังมันดีก็ได้ หรือจะมองว่าไม่เกี่ยวกับชื่อโนแลนก็ได้ แล้วแต่จะมอง


- มองในแบบ Formalist (รูปแบบนิยม) งานสร้าง งานภาพ องค์ประกอบ การตัดต่อ ลำดับภาพ มันก็เป็นหนังที่ดีโดยตัวของมันเอง ส่วนตัวมองว่านี่เป็นหนังที่ดีมีความจัดจ้านมากที่สุดของโนแลน ฉีกแนวออกจากกระบวนการผลิตซ้ำของสตูดิโอฮอลลีวู้ด เป็นหนังที่เอาใจตลาดน้อยที่สุดของโนแลน แต่ก็ยังมีความเป็นหนังตลาดอยู่ สตูดิโอก็คงมองแบบนั้น เพราะก็วางวันฉายไว้ช่วงซัมเมอร์ บวกกับการโปรโมทของค่ายหนัง ตรงนี้อาจจะทำให้คนดูบางส่วนไขว้เขว หรือคาดหวังว่ามันจะเป็นหนังตลาดแบบหนังซัมเมอร์เรื่องอื่นๆ


- ผมมองว่าหนังเรื่องนี้เป็นหนังส่วนตัวของโนแลน เลยมองในแบบปฏิฐานนิยม +ทฤษฎีประพันธกร มันก็ต้องมองที่ตัวตนและวิธีการทำงานของผู้กำกับอยู่แล้ว ว่าเป็นยังไง มีพัฒนาการอะไร

หนังมันสะท้อนความคิดของโนแลนเรื่องเหตุการณ์ที่ดันเคิร์ก คือโนแลน (เป็นคนอังกฤษ) พยายามจะบอกว่าที่อังกฤษถอยร่นต้องขนคนหนีที่ดันเคิร์กมันไม่ใช่เรื่องอัปยศนะ (แต่ฝรั่งเศสเหยียดหยามว่าอังกฤษไม่มีศักดิ์ศรี ขี้ขลาด ทุเรศ หนี เลยทำให้เยอรมันบุกยึดฝรั่งเศสได้) ถึงหนังจะมีแต่ทหารหนีตาย เอาตัวรอด (ใครๆก็รักชีวิต กลัวตายมันเป็นเรื่องธรรมดา ทหารฝรั่งเศสถ้าหนีได้มันก็หนีแหละว้า) แต่ในหนังก็ใส่บทพูดตรงๆ ว่าไม่ใช่เรื่องอัปยศ แต่เป็นชัยชนะที่ยิ่งใหญ่ (หนังโนแลนถ้าจะบอกอะไรก็มักจะบอกเป็นบทพูดตรงๆ อย่างแบทแมน จะพูดเรื่องประชาธิปไตย โนแลนก็ไม่ได้สร้างนัยยะสื่อให้คนดูเข้าใจไปคิดได้เอง แต่ใส่บทพูดให้โจ๊กเกอร์เลย) อย่างตัวละครนักบิน แน่นอนมาจากปู่ของโนแลนที่เป็นนักบิน แต่ปู่ของโนแลนไม่ได้ไปปฏิบัติภารกิจที่ดันเคิร์กนะ (ในหนังมีทหารบ่น "ทัพอากาศไปมุดหัวอยู่ไหน") ปมในใจโนแลนคงทำให้ออกมาเป็นตัวแทนของปู่ ถึงได้สวมหน้ากากกันตลอดทั้งเรื่อง ในหนังก็จะสื่อว่านักบินก็คือนักบิน จะถูกยิงตก จะตาย จะไม่ได้เข้าร่วมที่ดันเคิร์ก จะแพ้ แต่นักบินก็มีเกียรติ ในหนังก็ยังยกย่องฝรั่งเศสว่าเสียสละ และก็ยังมีตัวละครนายทหารอังกฤษที่พูดว่าจะขออยู่ช่วยฝรั่งเศส ฯลฯ คือมันเป็นมุมมอง เป็นปมในใจของโนแลน

แล้วก็ไม่ต่างจากที่คิดจริงๆ Christopher Nolan Explains Why ‘Dunkirk’ Is His Most Personal Film Yet [Link]