เห็นว่าช่วงหลังนี้คนมักจะขุดสารพัดเรื่องมาว่า SE กันซะเสียประหนึ่งว่าแค้นกันมาแต่ชาติปางก่อน ซึ่งความจริงแล้ว SE เป็นบริษัทใหญ่นะครับ แผนกที่ใช้ทำเกมเขานี่ก็มีหลายสตูดิโอ ซึ่งแต่ละสตูเขาก็แยกกันต่างหากเป็นเอกเทศ แต่ละสตูก็มีทีมย่อยๆ อีก ซึ่งเขาจะใช้ชื่อว่า Creative Business Unit ซึ่งถ้าจะให้มองภาพง่ายๆ แต่ละยูนิตเนี่ยก็ประหนึ่งแพลตตินั่ม 1 บริษัทเลยนะครับ ปกติเขาจะไม่ใช้คนข้ามยูนิตกัน และในยูนิตเดียวกันก็มีหลายทีมอย่าง เช่น ยูนิต 3 ที่ทำ FF16 เนี่ย ก็แยกทีมทำกับ FF14 ไม่ใช่ว่าเขาใช้คนมั่วทำสองงานร่วมกัน เพียงแต่ทรัพยากรบางอย่างภายในยูนิตสามารถใช้ร่วมกันได้ เช่น การให้โซเค็นมาแต่งเพลงให้ FF16 ด้วย เป็นต้น แล้วเช่นเดียวกันเรื่องที่คนบอกว่าทำไมไม่ไปเอาของทีมนู้นทีมนี้มาใช้ ก็เพราะแต่ละยูนิตมันก็เหมือนสตูดิโอเกมคนละสตูดิโอ ถึงจะอยู่บริษัทเดี่ยวกันมันก็ไม่ได้จะใช้โยกย้ายของไปมาระหว่างกันง่ายๆ แล้วขอให้ดูงานหลักๆ ที่ Creative Business Unit รับผิดชอบกันครับ จะเห็นว่าเป็นพวกไตเติ้ลใหญ่หรือไตเติ้ลหลักที่ออกมาแล้วไม่ค่อยเจอปัญหาใช่ไหมครับ

- Creative Business Unit I is led by Yoshinori Kitase, who was the head of Business Division 1 and focuses on Final Fantasy single-player titles, spin-offs, SaGa and Kingdom Hearts. The department comprises the former Business Division 1 (Mainline single-player Final Fantasy such as Final Fantasy XIII and Final Fantasy VII Remake), Business Division 3 (Kingdom Hearts, Final Fantasy spin-offs, The World Ends with You, SaGa series), and Business Division 4 (Final Fantasy spin-offs produced with external companies, e.g., Dissidia Final Fantasy NT, Theatrhythm Final Fantasy, Final Fantasy Record Keeper).

- Creative Business Unit II is led by Yuu Miyake, who was the head of Business Division 6 and focuses on the Dragon Quest, Nier and Bravely series, as well as arcade games. The department comprises the former Business Division 6 (Dragon Quest series, Nier series), Business Division 7 (Lord of Vermilion, Gunslinger Stratos) and Business Division 11 aka "Team Asano" (Bravely series, Octopath Traveler series).

- Creative Business Unit III is led by Naoki Yoshida, who was the head of Business Division 5 and focused primarily on MMORPGs, transitioning in 2020 to the single player Final Fantasy XVI. It mainly comprises the former Business Division 5 (Final Fantasy XI, Final Fantasy XIV, Dragon Quest Builders series).

- Creative Business Unit IV is led by Hirokazu Nishikado and focuses on the Mana series, along with co-development and production of remasters and ports. It comprises the former Business Division 8 (Mana series, along with remasters and ports of different franchises), Business Division 9 (Schoolgirl Strikers, Grimms Notes), and Business Division 10 (Million Arthur series, Chaos Rings series).

ทีนี้ไอ้พวกที่เกมโดนด่าเนี่ยมาจากไหน ระบบของ SE คือจะรับผิดชอบทำเกมเองเฉพาะเกม AAA หรือไตเติ้ลหลักที่เห็นข้างบน แต่พวกเกมอื่นเนี่ยเขาใช้การจ้าง outsource ทำให้ และ Creative Business Unit มีหน้าที่เป็นแค่ที่ปรึกษา หากเราไปเช็ครายละเอียดของผู้พัฒนาแต่ละเกมดีๆ เนี่ยไม่ได้มาจาก Creative Business Unit ที่เป็นทีมทำเกมหลักของบริษัทเลย ดังนั้นจะเอามาเชื่อมโยงเกมนี้ห่วยและจะทำให้เกมอื่นห่วยเนี่ยมันจะไม่ค่อยเป็นเหตุเป็นผล เพราะแต่ละสตู รวมถึง outsource ทำงานแยกเป็นอิสระต่อกันเหมือนเกมคนละค่าย ถ้าสตูนี้ทำงานไม่ดี มันไม่ได้หมายความว่าอีกสตูหนึ่งทำงานไม่ดีไปด้วย เรื่องงบก็เช่นกันโดยปกติบริษัทเหล่านี้มักจะแยกงบของแต่ละส่วนไว้แล้ว อย่างส่วนเกมมือถือเขาก็ต้องกันงบไว้พัฒนาเกมมือถือทุกปี มันไม่ไปเกี่ยวข้องกับงบของเกม AAA ที่จัดสรรให้เฉพาะอยู่แล้ว ขึ้นอยู่กับฝีมือของสตูมากกว่าที่จะทำเกมออกมายังไง ตัวอย่าง ทีมอาซาโนะ ของยูนิต 2 เป็นโปรดิวเซอร์ให้บริษัท Artdink ทำ Triangle Strategy หรือบริษัท Historia เป็นรับรีเมค Live A Live แต่ไม่ได้ทำเอง อย่าง Pixel Remaster ก็ให้บริษัท Tose ทำ

แน่นอนว่าต่อให้เป็น outsource ทำแต่การใช้ชื่อ Square Enix ออกมาเนี่ยมันทำให้เสียชื่อนะแหล่ะ เพียงแต่ไม่อยากให้เชื่อมโยงกันว่าอันนี้ไม่ดี แล้วจะทำให้อันนี้ไม่ดีด้วยเพราะเกมมันทำกันคนละระดับสตูดิโอเลย ไม่ใช่ระดับทีม มันไม่ได้เหมือนอย่างแพลตตินั่มที่เขามีสตูเดียวแล้วมีทีมทำงานย่อยร่วมกัน ถ้าแบบนั้นงานมันถึงออกมาแนวเดียวกัน เอาง่ายๆ FF16 จะชัดที่สุดเพราะทำในยูนิตเดียวกับ 14 งานมันถึงมีฟีลคล้ายๆ กันอยู่ แต่ถ้าไปเทียบกับ FF7 RE ที่เป็นคนละยูนิตสไตล์หรือแนวคิดมันก็ต่างกันชัดเจนตามผู้บริหาร

อันนี้ตัวอย่างของเกมกันนะครับว่าที่ออกมาช่วงหลังใครเป็นคนพัฒนา

เอาของใหญ่ก่อนเลย FF15 และ Forspoken เชื่อไหมครับสองเกมนี้ไม่ได้อยู่ในสตูดิโอหลักที่กล่าวมาแต่เป็นบริษัทลูกของ SE แยกออกมาเลย เดิมคือ Square Enix Business Division 2 แล้วต่อมาแยกออกมาเป็น Luminous Productions ผลงานที่ทำมีแค่ Luminous Engine, FF15 แล้วก็ Forspoken เนี่ยแหละ ปัจจุบันโดนยุบไปรวมกับบริษัทแม่แล้ว และไม่ปรากฎข้อมูลว่าทีมงานโดนย้ายไปไหน ดังนั้นอย่างที่บอกจึงไม่ควรเชื่อมโยงว่าเกมพวกนี้ไม่ดีแล้วเกมอื่นจะพาลไม่ดีไปด้วยเพราะว่ามันทำกันคนละบริษัท แล้วทีมนี้ไม่ได้ไปยุ่งเกี่ยวกับเกมที่ยูนิตอื่นทำ

ช่วงหลังเนี่ย outsource ทั้งนั้นไม่ได้ทำเกมเองเลยเหมือนทำฆ่าเวลารอเกมหลักมากกว่า โดย SE ทำหน้าที่เป็นแค่ผู้จัดจำหน่าย มันก็ขึ้นอยู่กับฝีมือ outsource แล้ว อย่าง Tose เนี่ยทำงานดีถึงถูกจ้างทำพวก Remake, Remaster บ่อยมาก

Babylon's Fall - PlatinumGames
Triangle Strategy - Artdink / Netchubiyori
Chocobo GP - Arika
Stranger of Paradise: Final Fantasy Origin - Team Ninja
Live A Live - Historia
The Diofield Chronicle - Lancarse
Valkyrie Elysium - Soleil
Star Ocean: The Divine Force - tri-Ace
Harvestella - Live Wire
Dragon Quest Treasures - Tose
Crisis Core: Final Fantasy VII Reunion - Tose
Theatrhythm Final Bar Line - indieszero
Octopath Traveler II - Acquire
Front Mission 2 - Storm Trident
Front Mission 3 - MegaPixel Studio